بیماری های لثه
از آنجایی که لثه نسبت به دندان ها آسیب پذیر تر است و بیشتر مردم به بهداشت دندان های خود بیشتر از لثه ها توجه می‌کنند، بیماری‌های مرتبط با لثه بسیار همه‌گیر است.
پریودنتیت
یکی از شایع ترین بیماری های لثه در جهان پریودنتیت (Pereodontletis) است. این بیماری یک عفونت لثه‌ای است که بافت نرم لثه را مورد حمله قرار می‌دهد. این بیماری اگر به موقع درمان نشود و پیش روی کند می‌تواند موجب لق شدن دندان‌ها و در نتیجه افتادن آن‌ها شود.
علل به وجود آمدن پریودنتیت
شروع این بیماری لثه با تشکیل پلاک بر روی دندان‌ها و لثه است. پلاک ماده‌ای چسبنده است که بر اثر خوردن مواد شیرینی و قندی بر روی دندان‌ها و لثه تشکیل می‌شود. اگر پلاک‌ها در دهان شما باقی بماند می‌تواند لثه شما را تارتار (سفت) کند و موجب به وجود آمدن باکتری‌هایی در دهان شود.
عوامل زیر می‌توانند منجر به پریودنتیت لثه شوند:
- استعمال دخانیات
- خشکی و کم شدن بزاق دهان
- بیماری‌های مختلف مانند دیابت، عفونت اچ ای وی (ایدز)
- تغییرات هورمونی مثل بلوغ، حاملگی، یائسگی و …
- داروهایی مانند فنیتوین، نیفدیپین و سیکلوسپورین و …
نشانه‌ها و علائم بیماری پریودنتال
لثه سالم به رنگ صورتی، محکم و کاملا مناسب در اطراف دندان‌های شما هستند. بیماری های لثه می‌تواند این موارد تحت تاثیر قرار دهد.
اما نشانه‌های پریودنتال دربرگیرنده موارد زیر است:
- لثه‌های متورم، پف‌دار و قرمزرنگ
- در هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به راحتی خونریزی می‌کند.
- لق شدن دندان‌ها
- ایجاد فاصله بین دندان‌ها و لثه
عوارض این بیماری
از دسته پیامدهای منفی این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افتادن دندان‌ها
- درد شدید لثه در هنگام جویدن و خوردن غذا
- بدرنگ شدن لثه‌ها
- به دلیل اینکه لثه ها بسیار آسیب‌پذیر شدن و به راحتی خونریزی می‌کنند نمی‌توان به درستی از مسواک و نخ دندان استفاده کرد و همین موضوع موجب به وجود آمدن مشکلات دهانی و دندانی می‌شود.
پیشگیری در رابطه با بیماری پریودنتال
مهمترین نکته درباره این بیماری دردسرساز، پیروی از برنامه‌ای برای بهداشت دهان و دندان به گونه مداوم در طول زندگی‌مان است.
- برای سالم ماندن و چکاب لثه‌هایتان لازم است هر شش ماه یک‌بار به پزشک متخصص مراجعه کنید تا جرم‌گیری دندان‌های شما را انجام دهد.
- از بین روش‌های بهداشت دهان (مسواک زدن، کشیدن نخ دندان و یا استفاده از دهان شویه)
بهترین روش کشیدن نخ دندان است. زیرا پلاک‌ها و مواد غذایی که بین دندان باعث تولید باکتری و عفونت پریودنتال می‌شود با نخ دندان کشیدن از بین می‌رود.
لوکوپلاکیا
لوکوپلاکیا (leukoplakia) از دیگر بیماری های لثه است. لوکوپلاکیا یک اصطلاح بالینی است که برای بیان زخم دهان سفید استفاده می‌شود.
این بیماری باعث ایجاد لکه‌های سفید روی زبان، لثه و دندان‌ها می‌شود. این لک‌ها معمولاً به صورت خطی در قسمت داخلی گونه‌ها، زبان و البته لثه‌ها دیده می‌شود.
ما به طور معمول در دهانمان لکه‌های سفیدی داریم، اما اگر این لکه ها دارای علائم و عوارض مشخصی باشد نشان دهنده ابتلا به بیماری لوکوپلاکیا است. در ادامه این نشانه ها را بیان خواهیم کرد.
علل به وجود آمدن بیماری لوکوپلاکیا
از جمله علت‌های این بیماری لثه می‌توان به عوامل زیر اشاره کرد:
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
- استفاده از دخانیات، تنباکو و الکل
- ویروس معروف سرطان دهانه رحم (اچ پی وی)
- استفاده از دندان‌های مصنوعی غیر استاندارد و نامناسب
نشانه وجود بیماری لوکوپلاکیا
مهمترین علامت این بیماری لکه‌های ضخیم و برجسته پلاک مانند روی دندان است. این لکه‌ها معمولاً با رنگ سفید و شفاف یا خاکستری روشن دیده می‌شود.
عوارض بیماری
به دلیل اینکه این بیماری لثه دردی ندارد، بیشتر افرادی که دچار لوکوپلاکیا هستند متوجه این مشکل نمی‌شوند. به عبارتی تنها با مراجعه با دندانپزشک متوجه این بیماری می‌شوند.
این بیماری با سرطان دهان بی‌ارتباط است، اما عدم درمان آن شرایط را برای به وجود آمدن سرطان دهان مهیا می‌کند.
راه های پیشگیری از بیماری لوکوپلاکیا
- رعایت بهداشت عمومی دهان و دندان
- مراجعه منظم به پزشک متخصص
- خوردن ویتامین‌ها و مواد مغذی برای تقویت سیستم ایمنی بدن
درمان لوکوپلاکیا
برای درمان باید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید تا علت به وجود آمدن لک‌ها را بررسی کند.
اگر این لک ها بر اثر پروتز نامناسب ایجاد شده باشد، پزشک متخصص با برداشتن پروتز ها و تجویز پروتز جدید این مشکل را رفع می‌کند.
همچنین پزشک با نمونه‌برداری از این لکه‌ها می‌تواند متوجه نوع و دلیل تشکیل آن‌ها شود.
بیماری لثه های سیاه
افراد مختلف با نژادهای متفاوت و ویژگی‌های وراثتی خاص، رنگ لثه متفاوتی دارند. اما اغلب لثه‌های صورتی رنگ و شفاف نشان از سلامت لثه هاست.
علت تغییر رنگ لثه ها
تغییر رنگ ناگهانی و تیره و کدر شدن لثه ها نشان دهنده‌ی بیماری لثه است که ناشی از دلایل مختلفی است؛
سیگار و قلیان کشیدن؛ اصولا استعمال دخانیات تمام سلول‌های رنگی بدن (رنگ مو، پوست، لب‌ها و لثه) را تحت تاثیر منفی خود قرار می‌دهند.
التهاب و عفونت شدید لثه ها نیز می‌تواند باعث تغییر رنگ لثه‌ها شود.
بیماری آدیسون؛ این بیماری با توقف ترشح غدد فوق کلیوی باعث می‌شود این هورمون به مقدار کافی در بدن نباشد و منجر به تیرگی پوست، زانوها، لب و لثه شود.
بیماری نکروز؛ این بیماری با از بین بردن بافت های نگهدارنده لثه و لایه نازک استخوانی موجب عفونت و سیاهی لثه ها می‌شود.
استفاده و مصرف برخی از داروها نیز می‌تواند باعث بروز این بیماری لثه شود.
عوارض تیرگی لثه ها
مهمترین پیامد منفی این بیماری های لثه از بین بردن زیبایی و کاهش اعتماد و عزت به نفس فرد است.
پیشگیری از سیاهی لثه ها
برای جلوگیری از تغییر رنگ لثه ها بهتر است به برخی نکات توجه کنیم.
خوردن مواد غذایی مناسب مانند سبزیجات که خاصیت ضد باکتریایی و ضد عفونت دارد، استفاده از پروتئین‌ها و کلسیم‌ها و استفاده از میوه ها به دلیل فیبر موجود در آن‌ها، به پیشگیری از این بیماری لثه کمک می‌کند.
همچنین پرهیز از خوردن مواد غذایی شیرین مانند نوشابه، نوشیدنی‌های الکلی و مصرف قهوه و چای به مقدار زیاد و البته اجتناب از استعمال دخانیات از دیگر نکات مهم در جلوگیری از این بیماری لثه است.
درمان بیماری لثه سیاه
برای درمان این مشکل معمولا سه روش استفاده می‌شود:
درمان پریودنتیت؛ یکی از عوامل تیرگی لثه‌ها بیماری پریودنتیت است. در اکثر مواقع رنگ طبیعی لثه ها با درمان این بیماری برمی‌گردد.
لیزریک دندان‌ها؛ مدرن‌ترین روش بر طرف کردن سیاهی و کدری لثه‌ها این روش است که بدون بی حسی، بدون درد و در کمترین زمان صورت می‌گیرد. این روش برای افرادی که لثه های سالم دارند، برای پیشگیری از بیماری های لثه توصیه می‌شود.
جراحی لثه؛ این حراجی بسیار ساده است و به روش سرپایی انجام می‌گیرد. در این جراحی قسمت زیر و تیره رنگ لثه برداشته می‌شود و پس از مدتی لایه‌ای شفاف با رنگی طبیعی روی آن تشکیل می‌شود.
عقب رفتگی و تحلیل لثه
خورده شدن و از بین رفتن بافت نرم لثه از دیگر بیماری های لثه است. در این بیماری قسمت بیشتری از دندان ها و در صورت پیشروی بخشی از ریشه دندان دیده می‌شود. این اتفاق باعث می‌شود فاصله‌ای بین لثه و دندان ایجاد شود که شرایط را برای بروز عفونت‌ها فراهم می‌کند.
دلایل عقب رفتن لثه ها
- عدم رعایت بهداشت لثه
- بیماری دیابت؛ در این بیماری امکان ابتلای بیمار به مشکلات دهان و دندان مانند پوسیدگی و عفونت بسیار بالاست.
- تغییرات هورمونی مانند بارداری و یائسگی
- فشردن دندان‌ها بر یکدیگر
- دندان‌های نامنظم؛ باعث فشار دندان‌ها بر یکدیگر و عقب رفتن لثه می‌شود.
- استفاده نادرست از مسواک؛ اگر مسواک زدن طبق اصول نباشد و یا برس مسواک خشک باشد، باعث زخم شدن و تحلیل لثه می‌شود.
عوارض و پیامد ها
تحلیل لثه ها موجب پدیدار شدن پیامدهای منفی برای دهان از جمله موارد زیر است:
بوی بد دهان؛ با زیاد شدن فاصله دندان و لثه محلی برای تجمع باکتری‌ها به وجود می‌آید و این موضوع باعث بوی بد دهان می‌شود.
خونریزی دندان؛ لثه در این شرایط آسیب‌پذیر می‌شود و با کمترین ضربه‌ای خونریزی می‌کند.
افتادن و شکستن دندان‌ها: لثه‌ها نگهدارنده دندان ها هستند و تحلیل آن‌ها باعث لق شدن و شکستن دندان‌ها می‌گردد.
راه های پیشگیری
در رابطه با تحلیل لثه پیشگیری بسیار ساده است. بنابراین برای جلوگیری از این بیماری های لثه موارد ساده زیر را رعایت کنید:
- استفاده از مسواک استاندارد و نرم
- عدم استعمال دخانیات
- خوردن موادی که باعث تقویت بافت لثه می‌شود
- جلوگیری از ماندن طولانی مدت پلاک بر روی لثه یا دندان ها
روش های درمان
برای درمان راه های مختلفی وجود دارد.
مهمترین موضوع مراجعه به دندانپزشک است. اگر در همان ابتدای ابتلا به این بیماری، به پزشک مراجعه کنید، با یک جرم گیری، مشکل شما حل می‌شود. اما اگر مراجعه به تاخیر بیافتد و این بیماری پیشرفت کند، پزشک بر روی دندان شما جراحی انجام می‌دهد.
البته درمان های خانگی نیز برای این بیماری وجود دارد. مصرف سبزیجات ضد باکتری و تقویت کننده لثه مانند پیازچه می‌تواند به درمان این بیماری کمک کند.
شست و شوی مرتب دهان با محلول آب و نمک نیز کمک زیادی به این امر می‌کند.
ماساژ لثه با روغن های تقویتی مانند روغن درخت چای نیز می‌تواند به درمان این بیماری های لثه کمک کند.
نکته‌ی مهم درمان تحلیل لثه این است که در مدتی که درمان صورت می‌گیرد، بهتر است نخ دندان به صورت مداوم و اصولی استفاده شود. زیرا از تجمع باکتری ها در فاصله ایجاد شده بین دندان و لثه جلوگیری می‌کند و باعث به وجود آمدن مشکلاتی مانند بوی بد دهان نمی‌شود.
آبسه لثه
اگر فقط در یک نقطه از دهان عفونت و چرکی وجود داشته باشد موجب تشکیل آبسه می‌شود. آبسه لثه (پریودنتال) عفونت را در میان دندان و لثه ایجاد می‌کند. این عفونت بر آمده از گیر افتادن مواد غذایی بین لثه و دندان هاست.
عوامل به وجود آمدن آبسه لثه
مهمترین علت تشکیل آبسه پیشرفت و عدم درمان پوسیدگی دندان است. عدم مسواک زدن و کشیدن نخ دندان مداوم، ضعف سیستم ایمنی بدن و ضربه شدید به دندان که موجب آسیب دیدگی ریشه دندان در لثه شود، می‌تواند منجر به آبسه شود.
علائم تشکیل آبسه در لثه
- لق شدن دندان‌ها
- تورم بعضی از بخش‌های صورت
- تب بالا و ناگهانی
- درد؛ در موارد خاص بسیار شدید و اذیت کننده
عوارض آبسه دندانی
پیشرفت آبسه ها گاهی موجب اختلالات تنفسی می‌شود.
وجود چرک ها و عفونت های داخل آبسه در دهان باعث تلخی مزه دهان و در نتیجه موجب بی اشتهایی می‌شود.
گاهی عفونت تا حدی پیشروی می‌کند که به سطح خارجی صورت می‌رسد و چرک‌ها از این نواحی خارجی مثل چشم‌ها می‌شود.
درمان آبسه لثه
راه هایی برای درمان خانگی آبسه لثه وجود دارد.
گذاشتن تکه های سیر بر روی آبسه به مدت 15 دقیقه، روزی سه بار تا زمانی که آبسه به کلی از میان برود. قرقره کردن آب نمک، شست و شوی دهان با سرکه سیب و آب نمک و گذاشتن مقدار کمی جوش شیرین یا عسل بر روی آبسه می‌تواند به درمان کمک کند.
معمولا برای درمان این بیماری های لثه، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می‌کند و گاهی اوقات که به علت مراجعه دیر به پزشک عفونت لثه به دندان می‌رسد، پزشک عصب کشی یا کشیدن دندان را انجام می‌دهد.
منبع:شرکت نخ دندان مینا
- ۹۹/۰۷/۱۷